نامه های نهج البلاغه

نامه های نهج البلاغه شامل موارد زیراست:

نامه های امام به دشمنان

نامه های امام به استانداران و کارگزاران کشورعهد و دستورات امام به فرمانداران

سفارشات امام به خانواده و یاران

نامه ۱ : افشای سران ناکثین

( نامه به مردم کوفه به هنگام حرکت از مدینه به طرف بصره، در سال ۳۶ هجری این نامه را امام حسن علیه السلام و عمار یاسر به کوفه بردند)

امام علی علیه السلام: از بنده خدا، علی امیر مؤمنان، به مردم کوفه، که در میان انصار پایه ای ارزشمند و در عرب مقامی والا دارند؛
پس از ستایش پروردگار! همانا شما را از کار عثمان چنان آگاهی دهم که شنیدن آن چونان دیدن باشد.
مردم بر عثمان عیب گرفتند و من تنها کسی از مهاجران بودم که او را به جلب رضایت مردم واداشته و کمتر به سرزنش او زبان گشودم.

اما طلحه و زبیر، آسان ترین کارشان آن بود که بر او یورش بردند و او برنجانند و ناتوانش سازند. عایشه نیز ناگهان بر او خشم گرفت، عده ای به تنگ آمده او را کشتند، آنگاه مردم بدون اکراه و اجبار با من بیعت کردند.
آگاه باشید! مدینه (سرزمین هجرت « دارالهجرة» همان شهر مدینه است.) مردم را یکپارچه بیرون راند و مردم نیز برای سرکوبی آشوب از او فاصله گرفتند. دیگ حوادث آشوب به جوش آمد و فتنه ها بر پایه های خود ایستاد. پس به سوی فرمانده خود بشتابید و در جهاد با دشمن بر یکدیگر پیشی گیرید، به خواست خدای عزیز و بزرگ.

نامه ۲ : تشکر از مجاهدان از جنگ برگشته
( نامه به مردم کوفه پس از پیروزی بر شورشیان بصره در ماه رجب سال ۳۶ هجری، که کوفیان نقش تعیین کننده داشتند)
امام علی علیه السلام:

خداوند شما مردم کوفه را از سوی اهل بیت پیامبر صل الله علیه و آله وسلم پاداش نیکو دهد، بهترین پاداشی که به بندگان فرمان بردار و سپاس گزاران نعمتش عطا می فرماید، زیرا شما دعوت ما را شنیدید و اطاعت کردید، به جنگ فراخوانده شدید و بسیج گشتید. 

نامه ۳:

( به امام خبر دادند که شریح بن حارث، قاضی امام، خانه ای به ۸۰ دینار خرید، او را احضار کرده فرمود:)

۱- برخورد قاطعانه با خیانت کارگزاران
به من خبر دادند که خانه ای به هشتاد دینار خریده ای و سندی برای آن نوشته ای و گواهانی آن را امضا کرده اند.
( شریح گفت: آری ای امیر مؤمنان! امام علیه السلام نگاه خشم آلودی به او کرد و فرمود:)
ای شریح! به زودی کسی به سراغت می آید که به نوشته ات نگاه نمی کند و از گواهانت نمی پرسد، تا تو را از آن خانه بیرون کرده و تنها به قبر بسپارد. ای شریح! اندیشه کن که آن خانه را با مال دیگران یا با پول حرام نخریده باشی، که آنگاه خانه دنیا و آخرت را از دست داده ای.
اما اگر هنگام خرید خانه، نزد من آمده بودی، برای تو سندی می نوشتم که دیگر برای خرید آن به درهمی، یا بیشتر رغبت نمی کردی. آن سند را چنین می نوشتم:

۲- هشدار از بی اعتباری دنیای حرام
این خانه ای است که بنده ای خوار آن را از مرده ای آماده کوچ خریده، خانه ای از سرای غرور، که در محله نابودشوندگان و کوچه هلاک شدگان قرار دارد. این خانه به چهار جهت منتهی می گردد: یک سوی آن به آفت ها و بلاها، سوی دوم آن به مصیبت ها و سوی سوم به هوا و هوس های سست کننده و سوی چهارم آن به شیطان گمراه کننده ختم می شود و در خانه به روی شیطان گشوده است.
این خانه را فریب خورده آزمند، از کسی که خود به زودی از جهان رخت بر می بندد، به مبلغی که او را از عزت و قناعت خارج و به خواری و دنیاپسندی کشانده، خریداری کرده است.

هر گونه نقضی در این معامله باشد، بر عهده پروردگاری است که اجساد پادشاهان را پوسانده و جان جباران را گرفته و سلطنت فرعون ها ( فرعون، لقب پادشاهان مصر و کسری لقب پادشاهان ایران و قیصر، لقب امپراتوران روم و تبع، لقب فرمانگزاران یمن، و حمیر، لقب پادشاهان جنوب عربستان پیش از اسلام بود.) چون « کسری» و « قیصر » و « تبع» و « حمیر» را نابود کرده است.

۳- عبرت از گذشتگان
آنان که مال فراوان گرد آورده بر آن افزودند و آنان که قصرها ساخته و محکم کاری کردند، طلاکاری کرده و زینت دادند، فراوان اندوختند و نگهداری کردند و به گمان خود برای فرزندان خود باقی گذاشتند، همگی آنان به پای حسابرسی الهی و جایگاه پاداش و کیفر رانده می شوند. آنگاه که فرمان داوری و قضاوت نهایی صادر شود « پس تبهکاران زیان خواهند دید».
به این واقعیت ها عقل گواهی می دهد، هر گاه که از اسارت نفس نجات یافت، از دنیاپرستی به سلامت بگذرد.